by Wczesne objawy ciąży są przedmiotem wielu dyskusji, ale również niedopowiedzeń i mitów – zwłaszcza wśród kobiet w wieku produkcyjnym, które starają się o dziecko. Dlaczego tak trudno nam jednoznacznie wskazać i wymienić wszystkie objawy wczesnej ciąży? Wynika to tego, że każdy organizm jest inny. Stwierdzenie to sprowadza się nie tylko do pierwszych symptomów zapłodnienia, ale również do objawów miesiączki, syndromu PMS (napięcia przedmiesiączkowego), a nawet objawów owulacji – które u niektórych kobiet widoczne są pod postacią kłującego bólu w pracującym jajniku, a nawet plamień w środku cyklu, a u innych z kolei owulacja przebiega całkowicie bezobjawowo! Niemniej, z doświadczenia wielu ciężarnych kobiet, a także z obserwacji lekarzy można wysnuć kilka wspólnych wniosków, pozwalających na rozpoznanie pierwszych objawów ciąży. Jakie to symptomy? Które z nich są popularnymi mitami, a które faktycznie mogą świadczyć o szybkich i wyjątkowych zmianach hormonalnych zachodzących w organizmie po zapłodnieniu? Czy – dzięki objawom – możliwe jest rozpoznanie momentu zapłodnienia? Poznaj najważniejsze informacje o wczesnym przebiegu ciąży i sprawdź, kiedy najlepiej udać się do lekarza!
Wczesne objawy ciąży – jak je rozpoznać i co je powoduje?
Wczesne objawy ciąży pojawiają się na skutek przemian zachodzących w organizmie kobiety, a także w wyniku zwiększonej aktywności wielu hormonów, których ilość rośnie lub maleje w zależności od tego, jak wygląda cykl i czy został on przerwany przez zapłodnienie, a później – zagnieżdżenie się zarodka w macicy. Wśród hormonów tych można wymienić między innymi progesteron (wytwarzany przez jajniki w niewielkich ilościach przed ciążą, a w trakcie zapłodnienia – w zwiększonej ilości, odpowiadający za wzrost śluzówki macicy oraz za bezpieczne zagnieżdżenie się w niej zarodka), gonadotropinę kosmówkową (oznaczaną jako hCG – hormon pojawiający się moczu po około 7 dniach od zapłodnienia, wykrywany przez testy ciążowe, wspierający produkcję progesteronu) czy hormon luteinizujący (LH – wytwarzany przez przysadkę mózgową, również stymulujący organizm po zapłodnieniu do produkcji progesteronu).
W związku z działaniem wymienionych powyżej hormonów, u części kobiet można zaobserwować wczesne objawy ciąży, takie jak:
- senność, niechęć do podejmowania codziennych, rutynowych aktywności, poczucie rozkojarzenia, ciągłego zmęczenia, zniechęcenia;
- wahania nastrojów – naprzemiennie występujący smutek oraz radość i wesołość;
- zmiany w zakresie apetytu – jego ograniczenie lub wręcz przeciwnie, wzmożenie łaknienia;
- nudności i wymioty (wbrew pozorom – nie tylko w porze porannej);
- bóle podbrzusza, jajników, tkliwość i bolesność piersi oraz ich opuchnięcie;
- delikatne plamienia pojawiające się w momencie zagnieżdżenia zarodka (tak zwane plamienia implantacyjne);
- wrażliwość w kontekście zapachów i smaków lub zmiana upodobań smakowych i zapachowych;
- powiększenie obwodu brzucha, uczucie ciężkości, wzdęcia, częstsze oddawanie moczu.
Oczywiście wśród wczesnych objawów ciąży najpewniejszym z nich będzie brak comiesięcznego krwawienia – a więc brak miesiączki.
Czy można zauważyć objawy zapłodnienia?
Wiele kobiet – zwłaszcza tych, które uważnie obserwują swój organizm i starają się o potomstwo od wielu cykli – zastanawia się, czy można odnotować objawy zapłodnienia – a więc zauważyć moment połączenia komórki jajowej z plemnikiem. Niestety, mimo iż część kobiet deklaruje, że właśnie wtedy czuje kłucie w jajniku lub w obrębie jajowodu (bo to właśnie jeszcze w jajowodzie dochodzi do zapłodnienia), to tak naprawdę tego typu symptomy mogą świadczyć o uwalnianiu się jajeczka – a więc o owulacji. Praktycznie niemożliwym jest, by kobieta mogła poczuć moment połączenia się komórki jajowej i plemnika, natomiast po zagnieżdżeniu się zarodka w macicy jak najbardziej objawy opisane powyżej mogą delikatnie dawać o sobie znać.
Jak liczyć tygodnie ciąży i kiedy zgłosić się do lekarza?
Jeśli wiemy już, w jaki sposób rozpoznać pierwsze objawy ciąży, warto także wiedzieć, kiedy zgłosić się do lekarza i jak liczyć tygodnie ciąży – jest to istotne nie tylko w celu ustalenia wieku dziecka oraz monitorowania jego parametrów życiowych, anatomii oraz rozwoju i wzrostu, ale również dla ustalenia daty porodu. Za początek ciąży uznaje się pierwszy dzień ostatniej miesiączki – w praktyce oznacza to, że przy cyklach trwających 28 dni, pod koniec cyklu (gdy miesiączka nie wystąpi) kobieta będzie już w 4 tygodniu ciąży! Wtedy powinna także wykonać test ciążowy (będzie on miarodajny właśnie w dniu spodziewanej miesiączki). Warto tutaj dodać, że fizjologicznie zarodek powstaje po owulacji, po połączeniu się komórki jajowej z plemnikiem, natomiast ogólnie przyjęto metodę liczenia czasu trwania ciąży właśnie od 1 dnia ostatniego krwawienia miesięcznego.
Kiedy więc udać się do lekarza, by potwierdzić ciążę? Specjaliści zalecają, by taką wizytę zaplanować w 6-8 tygodniu ciąży (czyli od 6 do 8 tygodni po pierwszym dniu ostatniej miesiączki). To właśnie wtedy rodzice prawdopodobnie będą mogli po raz pierwszy usłyszeć bicie serca swojego dziecka. Oczywiście w przypadku przewlekłego leczenia, długotrwałych starań i poprzednich niepowodzeń położniczych, można udać się na wizytę wcześniej. Nie warto jednak zwlekać z pierwszym USG, ponieważ do 11-13 tygodnia ciąży należy wykonać szereg badań krwi i – w razie potrzeby – badań genetycznych, dlatego to właśnie czas od 6 do 8 tygodnia jest idealnym momentem na pierwszą wizytę ciążową.
Źródła:
Dr n. med. B. Barczyński, Jak rozpoznać ciążę? [w:] Medycyna Praktyczna, 07.06.2017
Prof. dr n. Med. V. Skrzypulec-Plinta, Najwcześniejsze objawy kliniczne ciąży [w:] Medycyna Praktyczna, 13.08.2014
Lek. M. Biela, dr n. med. M. Szafarowska, Diagnostyka ciąży [w:] Ginekologia po Dyplomie, 02/2017
